موضوع | کارکرد | روش تدریس |
داستانهای ورودی | آمادگی برای ورود به بحث | معلم و دانش آموز،هر فرد بصورت جداگانه می خواند،بحث گروهی |
توضیحات اصلی | مفهوم کردن درس،بیان درس | 21 روش تدریس ارائه شده درزیر |
فعالیت های کلاسی | ایجاد تنوع ،کمک به فهم درس | دانش آموز انجام میدهد و معلم ناظر است |
آیات و روایات | انس با قرآن ،آشنایی با مفهوم، تعمیق بحث،وسعت مطلب | از این حدیث چه می فهمیم(این حدیث از کیست اشتباه است.) ارائه آیه با ترجمه (در ارتباط با این موضوع چه استفاده می شود.) |
سوالات مطرح شده در هر درس | ایجاد خلاقیت،کنجکاو نمودن دانش آموز | ارزشیابی |
جدول ها و فلش ها | تکمیل هر درس، ایجاد تنوع در تدریس | ارزشیابی تکوینی |
مطالعه آزاد | تکمیل اطلاعات دانش آموزان | ــــــــــــــــــــــــــــــــــ |
خود آزمایی | ارزیابی از کل درس در جلسه بعد | ارزشیابی |
پژوهش و تحقیق
دعا و نیایش |
فعالیت مکمل
معنوی کردن فضای کلاس |
اختیاری
ـــــــــــــــــــــــــ |
روش های پیشنهادی برای تدریس:
۱- همیاری مشارکتی:این روش در بیشتر موضوعات دینی بخصوص مباحث اجتماعی قابل احرا است.
۲-پرسش و پاسخ:این روش در مباحث اعتقادی و نظری کارایی دارد.بین دودانش آموز یا معلم و دانش آموز.
۳- قصه گویی: برای آغاز دروس وبیان سیره ی بزرگان وآموزش غیر مستقیم ارزش های اخلاقی موثر است.
۴-ایجاد فرصت تامل با خود: گاهی یک سوال ویا یک بیت شعر و یا یک تصویر آدمی را به تامل وا می دارد.
۵-ایجاد فرصت عمل به دین:در این روش معلم به طور عملی شرایطی را فراهم می کند که دانش آموز لذت عمل دینی را تجربه کند .(مشارکت در جشن ها .اعیاد مذهبی وی همکاری و همیاری در رفع نیاز های دیگران )
۶-استفاده از استدلال های منطقی: در دوره راهنمایی زیاد کاربرد ندارد.
۷-انذار و تبشیر: این روش به یاد آوری نتایح اعمال خوب بد می پردازد.
۸-تذکر: این روش که قرآن هم به آن تاکید نمودهاست مبتنی برانسان شناسی دینی و گرایش های فطری و پذیرش اصول اخلاقی ثابت می باشد.
۹-سخنرانی: این روش که بیشتر در تبیین اصول اعتقادی کاربرد دارد . می تواند در رویکردی فعال عرضه شود تا دانش آموزان برخوردی فعال با سخنرانی داشته باشند.
۱۰- موعظه : این روش بیشتر زبان نصیحت گرانه دارد و از ابزارهای مختلفی بهره می برد.
۱۱- ارائه الگو واسوه: رسول خدا و ائمه از بهترین الگوهایی هستند که هم برترین معیار انسان دیندار هستند و هم مقبولیت آنان نزد نوجوانان بسیار زیاد است.
۱۲- تشویق و تنبیه: در روش انذار و تبشیر تاکید بر آثار و نتایج اعمال است اما در این روش تشویق وتنبیه ممکن است با خود عمل رابطه مستقیمی نداشته باشد بلکه معلم برای ایجاد انگیزه ی ثانوی از برخی تشویق ها و و تنبیه ها کمک می گیرد.
۱۳- نمایش و ایفای نقش: اجرای نمایش توسط دانش آموز هم بر مجریان و هم تماشگران تاثیر می گذارد.
۱۴- انجام تحقیق و پژوهش:این روش که در همه موضوعات دینی کاربرد دارددر صورتی که همرا با مهارت های صحیح تحقیق و مطالعه باشد به دانش آموز کمک می کند تا دایره دانش خود را از محدوده ی کتاب های درسی فراتر ببرد.
۱۵-کنفرانس دانش آموزی: این روش علاوه براینکه اعتماد به نفس دانش آموزان را بالا می برد عمق دانش کنفرانس دهنده را نیز افزایش می دهد.
۱۶-مشاهده و تحلیل مشاهدات:از این روش بیشتر در مهارت هایی مانند وضو گرفتن و نماز وتیمم و...استفاده می شود .افراد با دیدن یک مهارت یا رفتار اخلاقی آن را تجزیه وتحلیل میکنند.
۱۷- خلق موقعیت برای داوری: با کمک روش های دیگر مانند نمایش و نقل خاطره فیلم و مانند آن به دانش آموز فرصت قضاوت و داوری داده می شود.(رفتارهای اجتماعی و موضوعات اخلاقی)
۱۸-مناظره(بحث و گفتگو)بین دو دانش آموز صورت می گیرد و بیش از آن دو نفر در آن شرکت دارند.
۱۹- بدیعه پردازی:روشی که در آن ابداع و خلاقیت وجود داردو حهت ایجاد خلاقیت از تشبیهه استفاده می شود از این روش می توان در بیشتر دروس استفاده کرد.
۲۰-بارش فکری: با طرح یک مسئله فراگیران به پاسخ فرا خوانده می شوند.و هر کس به تناسب اندیشه خود اظهار نظر می کند.
۲۱- گردش علمی: سعی می شود هدف آموزشی مورد نظر از طریق مشاهده عینی و یا لمس آن از نزدیک مورد توجه فراگیران قرار گیرد.
ارزشیابی:
ارزشیابی به دو شیوه تکوینی(مستمر)وپایانی (کتبی)صورت می گیرد. که 12 نمره برای ارزشیابی تکوینی و 8 نمره برای ارزشیابی پایانی در نظر گرفته شده است.
سوالات آسان 20% متوسط50%مشکل 30%
مهمترین ارزشیابی در این درس ارزشیابی تکوینی است.
فواید ارزشیابی مستمر : 1-در تمامی موضوعات درسی کاربرد دارد.2- دانش آموزان توان خود را ارزیابی و تقویت می کنند .3- معلم را قادر می سازد تا بطور منظم فعالیت های گوناگون را مد نظر قرار داده و عوامل مانع پیشرفت را مشخص کند.4- دانش آموزان را در فعالیت های مختلف می سنجد5- معلم را قادر می سازد تا اطلاعات کافی برای ارزشیابی پایانی داشته باشد.
در طرح سوالات پایانی بهتر است نکات زیر رعایت شود:
1-سوالات هم گرا باشد (پاسخ مشخص و واحد)نه واگرا.2- صورت وشکل سوالات آخر کتاب را تغییر دهیم.3-از احادیث و آیات بصورت مفهومی سوال طرح شود.4- از انواع سوالات صحیح و غلط،جور کردنی ،چهار گزینه ای،جا خالی ،کوتاه پاسخ و تشریحی استفاده شود.5- هر سوال یک هدف آموزشی را در برگیرد.