پیام های آسمان (درس ششم)

مرگ از منظر روایات

۱ ـ از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) درخواست شد مرگ را وصف کند، فرمود: برای گروهی نوید به نعمت‌های همیشگی است و برای دسته‌ای وعید به عذاب ابد و برای طایفه‌ای هول و ترس است.
۲ ـ از امام مجتبی (علیه‌السلام) سؤال شد: مرگی که مردم به آن آگاهی ندارند چیست؟
فرمود: بزرگترین سروری است که بر مؤمنان وارد می‌شود؛ چرا که از سرای سختی‌ها به نعمت‌های همیشگی انتقال می‌یابند و بزرگترین درد و مصیبت است بر کافران، زیرا از دنیا که بهشتش محسوب می‌داشتند به آتشی منتقل خواهند شد که هیچ نابودی و زوال ندارد.

۳ ـ امام حسین (علیه‌السلام) در روز عاشورا چهره‌ی‌ زیبایی از مرگ ترسیم کرد، در حالی که آن به آن به مرگ نزدیک می‌شد و چهره ملکوتی او برافروخته تر و گل‌گون‌تر می‌گشت؛ در آن حال خطاب به یاران باوفا فرمود:

شکیبایی کنید ای فرزندان مردان بزرگوار، مرگ تنها پلی است که شما را از ناراحتی‌ها و رنج‌ها به باغ‌های وسیع بهشت و نعمت‌های جاودان منتقل می‌کند. کدام یک از شما از انتقال یافتن از زندان به قصر ناراحتید؟ امّا مردن نسبت به دشمنان شما مانند این است که شخصی را از قصری به زندان و عذاب منتقل کنند. پدرم از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل فرمود: که دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است و مرگ، پل آنان به باغ‌های بهشت و پل اینان به جهنم خواهد بود. نه برایم دروغ گفته اند و نه من دروغ می‌گویم.
۴ ـ از امام سجّاد (علیه‌السلام)حقیقت مرگ را جویا شدند. فرمود:

مرگ برای مؤمن مانند کندن لباس چرکین و پر حشره است و گشودن غل و زنجیرهای سنگین و تبدیل آن به فاخرترین لباس‌ها و خوشبوترین عطرها و راهوارترین مرکب‌ها و مناسب ترین منزل‌ها و برای کافر مانند کندن لباس فاخر و انتقال از منزل‌های مورد علاقه و تبدیل آن به چرکترین و خشن ترین لباس‌ها و وحشتناکترین منزل‌ها و بزرگترین عذاب‌هاست.
۵ ـ به امام صادق (علیه‌السلام) عرض شد مرگ را برای ما وصف کن.
فرمود: برای مؤمن مانند بهترین بوی خوشی است که آن را ببوید و آن بوی پاکیزه سبب شود همه‌ی‌ درد و رنج از او رخت بربندد و برای کافر مانند گاز گرفتن و گزیدن افعی‌ها و کژدم‌هاست یا شدیدتر(للمؤمن کأطیب ریح یشمّه فینعس لطیبه وینقطع التّعب و الألم کلّه عنه و للکافر کلسع الأفاعى و لدغ العقارب أو أشدّ) (بنابراین، مرگ برای مؤمن به منزله بوییدن بهترین گل و عطر و برای کافر همانند گزیدن مار و عقرب است).
۶ ـ حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) بر بیماری وارد گردید که در حال بی‌هوشی مرگ بود و به کسی پاسخ نمی‌داد. اطرافیان بیمار گفتند: یابن رسول اللّه (صلی الله علیه و آله و سلم) دوست داریم حقیقت مرگ و وضع بیمار ما را شرح دهید. فرمود:

مرگ وسیله و ابزار تصفیه است که همه باید از آن بگذرند، که مؤمنان را از گناه پاک می‌کند و آخرین ناراحتی این عالم است و کفّاره آخرین گناهان آنان به شمار می‌رود. در حالی که کافران را از نعمت‌هایشان جدا می‌کند و آخرین لذّتی است که به آنان می‌رسد و آخرین پاداش کار خوبی است که احیاناً انجام داده اند. امّا این بیمار محتضر شما به طور کلّی از گناهانش پاک شد و از معاصی بیرون آمد و خالص شد؛ آن سان که لباس چرکین با شستشو پاک می‌شود. او هم اکنون این شایستگی را پیدا کرد که در سرای جاوید با ما اهل بیت باشد.
تنها برای اندکی از ابنای بشر، مرگ، آرامشی خوشتر از زندگی و سرآغاز حیاتی جاودانه است؛ اینان بر آستان مرگ راحت سر فرود می آورنند.

۷ ـ از حضرت جوادالائمه (علیه‌السلام) حقیقت مرگ را جویا شدند. فرمود:

مرگ همان خوابی است که هر شب به سراغ شما می‌آید، جز این که مدّتش طولانی است و انسان از آن تا روز قیامت بیدار نمی‌شود. هر کسی در خوابش آن اندازه از انواع خوشحالی‌ها و اقسام وحشت‌ها می‌بیند که نمی‌تواند به حساب آورد. پس حال خوشحالی و ترس در خواب چگونه است؟ این همان مرگ است. بنابراین، برای آن آماده شوید.
باری روایات فراوان دیگری در این زمینه به چشم می‌خورد که حقیقت مرگ در برخی از آنها وصف و در برخی تعریف شده است؛ چنان‌که در روایت حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) می‌بینیم همراهان بیمار خواستند مرگ را برای آنان تعریف فرماید و امام (علیه‌السلام) در پاسخ آنان فرمود: “الموت هو المصفّاة“؛ مرگ حقیقتی تصفیه کننده است. پس امری است وجودی و مخلوق؛ آن سان که در قرآن آمده است: “الّذی خلق الموت و الحیوة لِیبْلُوَکم أیّکم أحسن عملا ً؛ خدایی که مرگ و زندگی را آفرید تا شما بندگان را بیازماید تا کدام نیکوکارتر و خلوص اعمالش بیشتر است. بنابراین، حیات و ممات دو نحوه‌ی‌ حرکت از حرکت‌های شی‌ی‌ متحرّک است.
پیامبر اسلام (ص)مرگ را در عبارتی شیرین و شیوا چنین وصف فرمود: “یا على… ما خلقت أنت و لا هم لدار الفناء بل خلقتم لدار البقاء و لکنّکم تنتقلون من دار إلی دار. ای علی تو و مردم برای سرای فانی آفریده نشدید، بلکه برای بقا در سرای جاودان خلق گشته و از سرایی به سرایی دگر منتقل خواهید شد.

" دنیا مزرعه آخرت است " .

در سوره مبارکه بنی اسرائیل می‏فرماید :

" اگر کسانی نظر کوتاه داشته باشند و همت کم و سعادت خود را در همین‏ امور زودگذر و موقت بدانند و تنها این امور را بخواهند ، ما هم در فراهم‏ ساختن آنچه آنها می‏خواهند تعجیل می‏کنیم و به آنها می‏دهیم ، و اگر کسانی‏ نظر بلند و همت عالی داشته باشند و سعادت خود را محدود نکنند و آخرت و عاقبت را نیز بخواهند و برای آن عمل کنند باز هم همان مطلوب و همان‏ مقصود را به آنها می‏دهیم . ما همه را کمک می‏کنیم و مدد می‏رسانیم ، هم این دسته و هم آن دسته‏ را ، عطا و بخشش پروردگار تو هرگز از هیچ موجودی قطع و بریده نمی‏شود ، فیض پروردگار ، عام و شامل است و هر موجودی را در راه خودش و مطابق‏ استعدادی که دارد پرورش می‏دهد و تکمیل می‏کند .

پیغمبر اکرم فرمود : " دنیا مزرعه آخرت است " هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت .

هیچ عملی‏ در این جهان گم نمی‏شود و از بین نمی‏رود ، نه تنها گم نمی‏شود و از بین‏ نمی‏رود ، بلکه آن عمل در زمین روح خود ما و در زمین اجتماع ما و بالاخره‏ در زمین مساعد جهان که محفوف به هزارها عوامل است فرو می‏رود و پس از مدتی می‏دمد و خود را بروز می‏دهد :

چون که بد کردی زید ایمن مباش
زانکه تخم است و برویاند خداش
آنچه کردی اندر این خواب جهان
گرددت هنگام بیداری عیان
ای دریده پوستین یوسفان
گرگ بر خیزی از این خواب گران
زانچه می‏بافی همه روزه بپوش
زانچه می‏کاری همه ساله بنوش
گشته گرگان یک به یک خوهای تو
می‏درانند از غضب اعضای تو

در قرآن کریم در موردی که گروهی از مسلمانان با گروهی از یهودیان‏ مجادله می‏کردند و هر دسته می‏گفتند خداوند ما را به گناهمان نمی‏گیرد ، در این مورد آیه قرآن نازل شد که خلاصه‏اش این است :

زهی تصور باطل زهی خیال‏ محال ،

فرمود : نه آن طور است که عده‏ای از شما مسلمانان کوتاه فکر و نا آشنا به حقایق اسلامی پنداشته‏اید و نه آن طوری که آن دسته دیگر پنداشته‏اند ، هر کسی تخم بد بکارد و بذر بد بیفشاند به سزای عمل خودش یعنی به ثمره‏ تخمی که کاشته لامحاله خواهد رسید ، قانون الهی تغییر پذیر نیست ،

پیغمبران آمده اند که به بشر راه خوب عمل کردن و خوب بذر افشاندن در مزرعه جهان را بیاموزند ، آمده اند که به مردم جهان بیاموزند : " الحمد لله رب العالمین " ستایش مخصوص ذات اقدس الهی است که مربی‏ و پرورش دهنده همه عوالم هستی است .

خدا هر ماده مستعدی را به کمال لایق‏ خودش می‏رساند ، دانه گندم را به صورت ساقه و خوشه گندم ، و دانه جو را به صورت محصول جو پرورش می‏دهد ، از هسته خرما درخت خرما و از هسته زرد آلو درخت زرد آلو به وجود می‏آورد ، مقام ربوبیت الهی اقتضا می‏کند که‏ همه موجودات را پرورش دهد و تکمیل کند ، این بشر است که باید از نظر شخص خودش و سعادت خودش به خود بپردازد ، این بشر است که باید بداند هر عملی که می‏کند بذری است که در باغ وجود می‏کارد و ثمره شیرین یا تلخش‏ به او می‏رسد ، کسی نمی‏تواند از ثمره کشت دیگری استفاده کند ، و همچنین‏ کسی نمی تواند که بد بکارد و خوب بدرود .

رسول اکرم به یگانه دختر عزیزش حضرت فاطمه زهرا علیهاسلام که فوق‏ العاده او را دوست می‏داشت و او را پاره جگر خود می‏نامید فرمود

دختر عزیزم ! خودت برای خودت عمل کن ، خودت در بوستان زندگی و سعادت خودت بذرهای نیک بیفشان که من نمی‏توانم تو را بی نیاز کنم و تو نمی‏توانی ثمره عمل مرا بچینی . دو نصیحت کنتم بشنو و صد گنج ببر
از در عیش در آو به ره عیب مپوی
شکر آن را که دگرباره رسیدی به بهار
بیخ نیکی بنشان و ره تحقیق بجوی

رسول اکرم بعد از بعثت مجلسی از بستگان نزدیک خود فراهم آورد به امر خدا که آنها را از عواقب اعمالشان بترساند و نسبت به آنها اعلام خطر کند ، فرمود :

" فرزندان عبدالمطلب ! گمان مبرید و نگویید که محمد از ماست ، ما هر چه که بخواهیم بکنیم می‏کنیم و به محمد به حکم آنکه پیغمبر است و فرستاده‏ خداست پشتگرمی داریم . در دستگاه عدالت الهی که به وزن ذره‏ای نیک و بد گم نمی‏شود کسی نمی‏تواند به پشتگرمی کس دیگر مغرور شود و او را دستاویز اعمال ناشایست خود قرار دهد " .

 منبع : سایت رشد شبکه ملی مدارس

خودت را امتحان کن :

۱-چون مجازات کامل کارهای بد و پاداش کامل کارهای خوب در این دنیا ممکن نیست بنابراین مردم به نتیجه کارهای خود نمی رسیدند و زندگی دنیا بیهوده جلوه می کرد .

۲- مرگ برای مومن مانند بویی خوش است که وقتی به مشام او می رسد تمتم رنج ها و دردهایش را از بین می برد اما برای کافر از نیش مار و زهر عقرب هم دردناک تر است .

۳- یعنی اینکه هر کاری که انسان در این دنیا انجام بدهد نتیجه آن را در جهان اخرت می بیند و جهان آخرت فصل برداشت محصول است یعنی نتیجه کار خوب و بد خود را می بینیم